درختی مناسب برای مناطق خشک

درختی مناسب برای مناطق خشک

آرگان با نام علمی آرگانیا اسپینوزا متعلق به خانواده ساپوتاسه و منشأ آن ناحیه نیمه بیابانی جنوب غربی کشور مراکش است.

ارگان همچنین در کشور الجزایر نیز رشد می کند. این گیاه دارای نیاز آبی کم، رشد بسیار بطئی، مقاوم به تنش های محیطی و قادر به رشد در خاک های بسیار فقیر و خشک است.

آرگان برای قوم بربر در مراکش به عنوان “درخت زندگی” شناخته می شود که سودمندی زیادی برای سلامتی آنها به همراه داشته است.

درخت آرگان یک گیاه چندمنظوره است که به غیر از روغن، از برگهای آرگان در تغذیه دام استفاده میشود و به این ترتیب یک گیاه علوفه ای نیز به شمار می رود.

می توانید نیم نگاهی به صفحه قیمت خرما و خرید خرما داشته باشید . 

این درخت خاردار منحصرا در جنوب غربی مراکش در دشت سوس رشد می کند، جایی که ۲۱ میلیون اصله درخت آرگان به صورت پوشش طبیعی جنگلی، تقریبأ ۸۰۰ هزار هکتار را پوشش می دهد.

هزاران نفر به طور مستقیم یا غیر مستقیم، هزینه زندگی خود را از کشت و کار آرگان به دست می آورند.

جنگل منحصر به فرد ارگان در معرض تهدید قرار دارد و هر سال حدود ۶۰۰ هکتار از درختان آن از بین رفته و منقرض می شود.

به رغم مقاومت بالای گونه در برابر خشکسالی به طوری که قادر است برای ۱۲ سال در حالت خواب با آب ناچیزی زنده بماند، وجود این درخت اسطوره ای، علاوه بر جاذبه توریستی یک ثروت زیست محیطی گران قیمت و یک فرصت اقتصادی غیرقابل انکار را برای کشور مراکش فراهم آورده است.

تهیه روغن آرگان و صنعت روغن کشی مربوطه توسط بخش تعاونی متشکل از زنان بومی بسیار فقیر ساکن در منطقه صورت می گیرد و عایدات روغن کشی منبع مالی مطمئنی برای مردم است.

جنگل آرگان

این پوشش گیاهی طبیعی جنگل آرگان در کشور مراکش به وسعت ۸۲۸۰ کیلومتر مربع از ژنوتیپهای بذری و ریشه جوش های یک گونه نادر تشکیل یافته است.

بهره برداری بی رویه موجب کاهش تراکم درختان آرگان در مدت کوتاه پنجاه ساله، به دوسوم اولیه آن شده است.

در سال ۱۹۹۸، بخش ذخایر زیست کره بین الملل یونسکو آرگان را در فهرست گونه های در معرض خطر انقراض قرار داد و منطقه جنگلی را حفاظت شده اعلام نمود.

اخیرا، حسب رو به انقراض بودن این گونه، مردم بومی مراکش اقدام به جنگل کاری در اطراف پهنه جنگلی غیر دست کاشت می کنند.

از هسته های سخت بذور آرگان مردم به صورت سنتی روغن خوراکی خود را به دست می آوردند.

همچنین می توانید نیم نگاهی به صفحه صادرات خرما کبکاب ، صادرات خرما پیارم ، صادرات خرما استعمران و صادرات خرما مضافتی داشته باشید . 

روغن خوراکی از بذور به دقت برشته شده آرگان به دست می آید که مسی رنگ بوده و کمی طعم فندق دارد.

ولی روغن آرایشی آرگان از دانه های برشته نشده تهیه میشود که رنگ طلایی دارد و بدون طعم و مزه است. روغن آرایشی آرگان به صورت صنعتی در اروپا تولید می شود.

مبدأ پیدایش و پراکنش آرگان

آرگان از مناطق نیمه بیابانی جنوب غربی کشور مراکش در دره ای به نام سوس منشأ گرفته است و به صورت جنگل طبیعی وجود دارد.

در کشورهای مکزیک، اسپانیا، لیبی و فلسطین اشغالی کشت و کار می شود.

آرگان از طریق بذر به آریزونای آمریکا منتقل و تکثیر شده است.

در مراکش حق برداشت میوه ها از طریق اعمال ضوابط و سنت های رایج محلی کنترل می شود. روغن آرگان در این کشور بیشتر مصرف خوراکی دارد.

شرایط آب و هوایی

ارگان در مناطق خشک و نیمه خشک بیابانی رشد می کند.

پس از انتقال به سایر کشورها، دانهال های سبز شده سازگاری لازم را در میکروکلیماهای مختلف نشان نداده و بسیاری از گیاهان خشک شده اند.

هرچند تحمل به سرمای پایین ندارد و قادر به تحمل دمای ۷- درجه سانتی گراد نیست، ولی به دماهای بالا و خشکی، بسیار مقاوم است.

در خاکهای فقیر و فاقد مواد آلی، با درصد آهک بالا و دارای بافت سبک شنی به راحتی رشد می کند ولی سطح تحمل آن به شرایط غرقابی پایین است.

ریشه های آن تا عمق ۳۵ متری نفوذ کرده و موجب طول عمر درخت تا ۱۵۰ الی ۴۰۰ سال می شوند.

ساختمان ریشه قادر به جذب و نگهداری ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی متر باران های سیلابی هستند.

همچنین می توانید از صغحات قیمت خرما پیارم ، قیمت خرما مضافتی ، قیمت خرما شاهانی ، قیمت خرما ربی و قیمت خرمای زاهدی دیدن کنید . 

تجارب قبلی نشان داده است که گونه آرگان در هر منطقه ای سازگاری نشان نمی دهد و به همین دلیل است که آرگان فقط در کشور مراکش و آن هم در یک منطقه ویژه به صورت پوشش جنگلی وجود دارد.

خصوصیات گیاه شناسی

جنس آرگانیا فقط دارای یک گونه به نام اسپینوزا از خانواده ساپوتاسه است و نام عمومی انگلیسی آن آرگان است. تیره ساپوتاسه دارای حدود ۱۰ جنس و ۶۰۰ گونه می باشد.

گیاهان این خانواده جزو گیاهان گرمسیری به شمار می روند که از جمله می توان به درخت میوه چیکو اشاره کرد، میوه گرمسیری که هم اکنون در استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان کشت می شود.

در منابع اثری از ارقام ویژه آرگان دیده نمی شود.

این گیاه دارای نیاز آبی کم، مقاوم به تنش های محیطی و خاکهای فقیر است. درخت آرگان، درختی همیشه سبز و خاردار، با قدرت رشد متوسط است و قابل استفاده به عنوان درخت سایه انداز نیز است.

ارتفاع آن می تواند به ۸ تا ۱۰ متر و گاهی اوقات به ۲۱ متر با تنهای به قطر یک متر برسد.

سطح سایه گستر آن به ۷۰ مترمربع می رسد.

تنه درخت، گاه از پیچیدن چندین ساقه به دور هم تشکیل می شود که می تواند شکل گره خورده و پیچ دار به خود گیرد.

شاخه های آن خاردار، تنه و بازوها گره دار و تاج آن دارای عادت رشد گسترده است.

شاخه های آن آویخته و به طرف زمین متمایل می شوند.

درخت دارای برگهای کوچک، خوشه مانند، نیزه ای نوک تیز، همیشه سبز، سخت، زمخت و در قسمت زیرین پهنک رنگ پریده (کم رنگ ) هستند .

عمر برخی از درختان آرگان تا ۴۰۰ سال هم می رسد.

سیستم ریشه تا عمق قابل توجهی گسترش می یابد، که به حفاظت از خاک در برابر فرسایش و جلوگیری از بیابان زایی کمک می کند.

با توجه به نیاز آبی بسیار کم و مقاومت بی نظیر آن به تنشهای خاکی و آب و هوایی، می تواند به عنوان یک پتانسیل مناسب و یک گونه چندمنظوره در مناطق جنوبی کشور مورد آزمایش قرار گیرد
درخت آرگان تولید گل های هرمافرودیت می کند که این گل ها در شرایط اقلیمی مراکش در فصل بهار ظاهر می شوند.

دوره گل دهی به ۳ تا ۴ هفته محدود می شود.

رنگ گلها سبز مایل به زرد یا گاهی سفید به قطر ۵ تا ۶ میلی متر می باشد.

گل آذین ها به صورت خوشه های کوچک جانبی در محور برگها روی درخت خودنمایی می کنند.

رشد میوه آرگان کند بوده و می تواند از ۸ تا ۱۶ ماه ادامه داشته باشد تا به مرحله برداشت برسد.

در نتیجه در بهار هم گل های سال جاری و هم میوه رسیده سال قبل به صورت همزمان قابل مشاهده هستند.

انعطاف پذیر بودن الگوی رشد میوه، به گیاه اجازه میدهد که رشد میوه را به زمان مناسب تغییر دهد تا امکان تولید میوه در شرایط خشک زیستگاه طبیعی آن انجام شود.

میوه آرگان سبز تا زرد روشن است که در زمان رسیدن، رنگ آن به سیاه تغییر یافته و خشک می شود.

شکل میوه از گرد، بیضی تا تخم مرغی مشاهده می شود که اندازه آن به اندازه یک میوه زیتون بزرگ می رسد .

میوه دارای اپی کارپ ضخیم، تلخ و چسبنده است.

قسمت مزوکارپ به همراه آندوکارپ میوه، گوشتی و حاوی شیرابه شیری ناخوشایندی هستند.

هر میوه ۱ عدد هسته و گاه تا ۴ هسته با پوسته بسیار سخت به رنگ قهوه ای و شکل بیضی دارد.

طول هر هسته حدود ۲ سانتی متر بوده که حاوی ۱ تا ۳ بذر بادامی شکل است .

میانگین عملکرد در درخت میوه سالانه حدود ۸ کیلوگرم برآورد می شود، که این میزان به طور متوسط برای همه درختان آرگان موجود در مراکش، بالغ بر ۱۲۸۰۰۰ تن در سال می گردد.

باردهی درخت در سن ۶۰ سالگی به حداکثر می رسد.

زیست بوم شناسی آرگان

از دیدگاه بوم شناسی و زیستگاهی آرگان جزو بخش پال آرکتیک طبقه بندی شده است.

از معدود گونه های باستانی است که قدمت آن به ۱/۸ تا ۶۵ میلیون سال قبل برمی گردد که این به دلیل به خواب رفتن گیاه در دوره های طولانی خشکی است.

ریشه درختان آرگان در بستر دامنه های تپه های خشک و خشن لنگر گرفته اند و این نشان می دهد که گیاه در شکافهای بین صخره ها و نیز در خاکهای فقیر آهکی و یا رسوبی شنی به خوبی قادر به رشد می باشد، در حالی که ماسه های روان و خاک های باتلاقی برای رشد آن مناسب نیستند.

به عبارت ساده تر، درخت آرگان از سطح دریا تا ارتفاع ۱۵۰۰ متر و در شکاف های روی سنگ مادری و در مرز با خاکهای فقیر رشد می کند و فقط به ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی متر بارندگی سالیانه نیاز دارد، به طوری که به دلیل برخورداری از چنین خواهش های اکولوژیک، این گیاه را برای آب و هوای سواحل خشک جنوب شرقی مراکش ایده آل ساخته است.

آرگان به دلیل مقاومت به خشکی در دوره های خشکسالی های طولانی مدت دارای ساز و کار دفاعی بی نظیری است.

در این شرایط برگ های گیاه ریزش کرده و درخت حتی تا چندین سالدر وضعیت خواب باقی می ماند. گیاه قدرت پاجوش دهی و تولید ریشه جوش بالایی دارد و درختان پس از قطع تنه مجدد رشد کرده و از طریق غیر جنسی زادآوری طبیعی خود را ادامه میدهند.

روش های ازدیاد ازدیاد از طریق بذر

تکثیر درخت آرگان از طریق بذر به دلیل ناهمگونی در اندازه بذور تولیدشده، خواب بذر و قدرت زنده مانی ویژه از لحاظ تجاری ناکارآمد است و درصد سبز کرد بذور به شدت بستگی به ژنوتیپ دارد.

این معضل در یک برنامه به نژادی نه چندان سنگین قابل حل خواهد بود، زیرا وجود چنین تنوع ژنتیک طبیعی خود کارآمدترین ابزار زیستی برای خروج از این چالش است.

بذر آرگان برای جوانه زنی و رشد به شرایط ویژه اقلیمی و خاک با خصوصیت ویژه نیاز دارد.

هم جوانه زنی بذر و هم اولین مراحل رشد نمو دانهال برای استقرار و پایداری نهال حیاتی و مهم هستند، زیرا بذور آرگان به شدت تحت تأثیر شرایط خاص محیط مانند شدت نور، دما و رطوبت خاک قرار می گیرند.

علاوه بر آن، پوسته سخت بذر بازده طبیعی جوانه زنی را در شرایط بومی محدود ساخته است.

بذر آرگان بسیار کمیاب است و به همین دلیل این گونه توسط یونسکو حفاظت شده اعلام شده است.

بذر را می توان در محیط یک درصد آگار در دمای ۲۶ درجه سانتی گراد سبز کرد.

نتایج تحقیقات انجام شده نشان داده است بهترین شرایط جوانه زنی بذر آرگان استفاده از بذور جوان یک ساله و با سایز درشت به وزن ۳ گرم است.

بذر دارای پوسته نازک به مراتب جوانه زنی بهتری نسبت به بذر با پوسته ضخیم دارند.

سترون سازی بذور موجب بهبود درصد جوانه زنی می شود.

ازدیاد از طریق قلمه

ریشه دار کردن قلمه های ساقه چوبی شده از درختان بالغ دشوار است.

ریشه دار کردن قلمه ها را می توان با استفاده از قلمه های چوب نرم و کاربرد اکسین بهبود بخشید.

در تکثیر رویشی به روش قلمه زنی از قلمههای خشبی برگرفته از درختان بارده و یا ساقه نهال های جوان سه ساله استفاده شده است.

درصد ریشه زایی بسته به ژنوتیپ متفاوت است.

بهترین سطح ریشه دهی در قلمه های برگرفته از نهال های جوان و انجام سترون سازی به دست آمده است.

کشت درون شیشه ای بررسی ها و آزمایش های انجام شده نشان داده است که درختان آرگان را می توان از طریق رویشی در خزانه و نیز فن های کشت درون شیشه ای تکثیر نمود.

کشت درون شیشه ای برای ازدیاد انبوه درختان روغنی سخت ریشه زا یک فن مفید و مناسب است.

این فن پتانسیل بسیار بالایی برای ریز ازدیادی آرگان دارد زیرا در این روش تأثیر محیط روی جوانه زنی و رشد گیاهچه به حداقل می رسد.

نتایج به دست آمده از طریق کشت بافت نیز نشان داد ضریب ازدیاد شاخساره های درون شیشه بسته به ژنوتیپ نوسان معنی داری داشت.

ریشه دهی درون شیشه در برخی هم گروهها از ۸۰ تا ۹۵ درصد بازدهی در محیط کشت تغییر شکل یافته گزارش شده است در حالی که برخی هم گروه های بسیار سخت ریشه زا نشان دادند.

به منظور تقویت ساختمان ریشه های کشت درون شیشه ای و کاهش تلفات گیاهان در مرحله سازگاری، اقدام به بررسیهای ریشه زایی گردید.

در این روش با استفاده از محیط کشت موراشیگ و اسکوگ با نمکهای رقیق شده به میزان نصف و اعمال تیمارهای ذغال فعال و شیره نارگیل در کنار تنظیم کننده های رشد، تاثیر ساکارز و نیتروژن بر تعداد و طول ریشه ها مورد مطالعه قرار گرفت.

نتایج نشان داد تیمار تاریکی به مدت ۱۴ روز، و تلفیق استفاده از IBA و NNA به مقدار برابر ۵ میلی گرم در لیتر، منجر به افزایش سطح ریشه زایی به میزان ۸۵ درصد با میانگین تعداد ۱۶ ریشه در ریز نمونه ها گردید.

گیرایی نهال در حین بررسی انواع روشهای تکثیر ذکرشده، مشخص شده است که ساختمان ریشه در گیرایی نهال تأثیر بسزایی دارد.

تلقيح سویه Glomus intraradices بر دو کلون مختلف از گیاهان ریشه دار شده گلدانی آرگان در شرایط کنترل شده، با خاک حاوی ۱۳ / ۵ و ۳۱ میلی گرم فسفر در دسترس در هر کیلوگرم خاک اضافه شد.

ارتفاع گیاهان، عرض مقطع ساقه و نیز وزن تر و خشک زیست توده بسته به ژنوتیپ افزایش معنی داری یافت.

پس از ۶ ماه، وزن خشک اندام هوایی گیاهان تلقیح شده ۵ تا ۶ برابر در مقایسه با شاهد افزایش داشت.

بررسی سطح تحمل به شوری طی یک آزمایش کنترل شده در شرایط گلدانی اقدام به بررسی سطح تحمل شوری در دانهال های آرگان در شمال شرق مراکش شده است.

گیاهان گلدانی تحت تیمارهای شوری به ترتیب ۰، ۱، ۳، ۵ و ۷ گرم در لیتر کلرور سدیم قرار گرفتند.

به منظور اندازه گیری سطح تحمل، متغیرهای مرفومتریک و فیزیولوژیک مطالعه شدند.

نتایج به دست آمده نشان داد تمام صفات مورد بررسی به جز نسبت ارتفاع به قطر گیاه، دارای اختلاف معنی دار بودند.

میزان تلفات در بالاترین غلظت و در بیشترین سطح، ۷۱ درصد بود.

سطوح بالاتر شوری موجب کاهش رشد طولی و قطر گیاهان شدند. شوری موجب کاهش سطح برگ و کاهش سطح کلروفیل برگها شد.

گرده افشانی و تشکیل میوه

مطالعات انجام شده نشان میدهد که آرگان گیاهی دیکو گاموس است یعنی رسیدن دانه گرده و اندام مادگی، برای عمل لقاح و گرده افشانی، همزمان نیست.

آرگان پروتوجين بوده و اندام ماده زودتر از اندام تر به بلوغ برسد.

وجود چنین فنولوژی گلدهی موجب می شود زمان مؤثر گرده افشانی کاهش یافته و تشکیل میوه مختل شود.

بنابراین آرگان یک گیاه دگرگشن محسوب می شود و دگر گرده افشانی منتج به تشکیل میوه بیشتری نسبت به خود گرده افشانی (۶/۵ در برابر ۰/۵ درصد) می شود.

دانه گرده توسط باد فقط به فاصله کوتاهی جابه جا می شود.

گل ها فاقد شهد (نکتار) هستند اما قادر به تولید نوعی عطر قوی می باشند که حشرات زیادی به ویژه از مگس های خانواده کالیفوریده را جذب می کند.

طبیعت دایکو گامی گیاه نشان میدهد که در دگر گرده افشانی وجود عامل گرده افشانی برای اطمینان از تشکیل میوه ضروری است.

بنابراین چنانچه هدف ایجاد باغ باشد نباید از یک کلون استفاده شود.

پس از گرده افشانی و تشکیل میوه، رشد میوه تا اواخر بهار ادامه داشته و در این زمان طول میوه به ۷ تا ۹ میلی متر می رسد.

چنین میوه هایی به مرحله بلوغ کامل خواهند رسید.

ریزش گل ها و میوه های کوچک پیش از رسیدن به این مرحله اتفاق می افتد.

در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی، رشد طولی و قطری میوه در اواخر تابستان سریع بوده و پس از آن کند می شود و میوه ها تقریبأ ۹ ماه پس از زمان باز شدن گل، در زمستان به اندازه نهایی خودشان می رسند.

منحنی رشد میوه آرگان مشابه هلو و زردآلو به صورت سیگموئید مضاعف است.

برداشت میوه

درختان آرگان در سن ۵ تا ۶ سالگی شروع به باردهی می کنند و با رسیدن به ۶۰ سال سن، به حداکثر تولید می رسند.

متوسط محصول سالیانه هر درخت در رویشگاه آن به صورت وحشی ۸ کیلوگرم برآورد می شود.

اما درختان آرگان کاشته شده در فلسطین اشغالی سالانه ۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم محصول تولید می کنند.

درختان در شرایط خشکسالی توانایی لازم برای عقب انداختن رشد خود را از طریق رفتن به حالت خواب طولانی مدت دارند.

در نتیجه ضرورتی ندارد که درخت هر سال میوه تولید کند.

برداشت میوه به طور ساده با تکان دادن درخت انجام می شود که پس از افتادن میوه ها روی زمین با دست جمع آوری می شوند.

موارد استفاده آرگان

ارگان بیشتر با دو هدف تولید روغن و نیز تولید علوفه کشت و پرورش می یابد.

روغن استخراج شده آن مصارف بهداشتی برای حفاظت پوست، لوسیون دهان و دندان و آرایشی دارد.

در مراکش از آرگان برای تعلیف و خوراک بز، تهیه روغن خوراکی، الوار و سوخت نیز استفاده میشود.

صنایع مواد غذایی

روغن آرگان تولیدشده از دانه آن دارای فواید بسیاری از نظر سلامتی و زیبایی است.

روغن آرگان به عنوان یک منبع روغن خوراکی  که منبع عالی از ویتامین E است دارای اهمیت است.

دانه های سفید آرگان حاوی ۵۰ درصد روغن قهوه ای روشن با تولید بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ تن در سال روغن است.

این روغن ارزش غذایی زیادی در رژیم غذایی انسان دارد.

مردم محلی در مراکش روغن آن را با بادام و عسل مخلوط می کنند تا کره بادام به وجود بیاید.

همچنین با جوانه گندم و عسل مخلوط کرده و حریره درست می کنند.

پس از استخراج روغن، از بقایای دانه خمیر شکلات مانندی تهیه می کنند که آملو نامیده می شود.

خانوارهای بربر از آملو برای شیرین کردن نان در صبحانه استفاده می کنند که طعم آن شبیه کره بادام زمینی است.

روغن آرگان یک عنصر رایج در غذاهای اصلی مردم شمال آفریقاست.

اخیرأ توسط سرآشپزهای برتر به غذاهای اروپایی نیز معرفی شده است.

در حال حاضر به عنوان ماده اصلی برای تهیه بسیاری از انواع ادویه ها استفاده می شود و همچنین می تواند در ترکیب ماهی و گوشت نیز استفاده شود.

یکی دیگر از مصارف خوراکی رایج روغن آرگان در مراکش صرف آن با عسل در پذیرایی از مهمانان همانند چای است.

روغن، ارزشمندترین محصول مشتق شده از درخت آرگان است.

روغن آرگان حاوی حدود ۸۰ درصد اسیدهای چرب غیراشباع است.

این روغن حاوی ۴۵ تا ۵۵ درصد اسید اولئیک، ۲۸ تا ۳۶ درصد اسید لینولئیک، ۱۰ تا ۱۵ درصد اسید پالمیتیک و ۵ تا ۷ درصد اسید استئاریک و نیز مقادیر بالایی از ویتامین هاست.

ترکیب خاص روغن تولیدی، باعث شده است که از آن به عنوان یک منبع مهم در انواع مصرف مانند تغذیه، تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی و پزشکی استفاده شود.

ترکیبات و مواد مؤثره

از لحاظ علمی اثبات شده است که روغن آرگان غنی از ویتامین E کاروتن، فنل و اسید فنولیک است و دارای مقدار زیادی از اسیدهای چرب ضروری، اسید اولئیک و لینولئیک و همچنین چندین اسید دیگر است .

دارای دو استرول ۱۴ گیاهی (اسکوتنول ها و اسپینسترول ) منحصربه فرد است که در روغن های دیگر یافت نمی شود.

روغن آرگان حاوی سطوح فوق العاده بالایی از اسیدهای چرب ضروری از جمله (امگا ۶) است.

علاوه بر این روغن آرگان خواص هپاتواستروییدی و ضد کلسترولی دارد.

این ماده غیرقابل صابونی شدن حاوی کاروتن ها، توکوفرولها ، الكل های تری ترپن، استرول ها و گزانتوفیل ها است.

اسیدهای چرب آن منحصر به ترتیب شامل ۴۳-۴۹ اسید اولئیک و ۲۹-۳۶ اسید لینولئیک می باشند. روغن آرگان در انواع بسته بندی روانه بازارهای مختلف مصرف می شود .

استرول بالای روغن آرگان، به ویژه اسکوتنول بالا از آن یک داروی کنترل کننده توسعه سلولی ساخته است.

با استفاده از این ترکیب، روغن آرگان نیز می تواند جایگزین خوبی برای کلسترول در لوازم آرایشی، بدون خطر افزایش کلسترول خون باشد.

همچنین در روغن آرگان پنج الكل تری ترپنوئیدها از جمله لوپئول ۲ (۷/۱ درصد) شناسایی شده است که دارای خواص ضدالتهابی است

مصارف دارویی روغن آرگان

روغن آرگان آنتی اکسیدان طبیعی و ضدالتهاب است همچنین مرطوب کننده بسیار خوبی است که به سرعت جذب می شود و برای مراقبت از مو و پوست مناسب گشته است.

این روغن بسیار مرطوب کننده و غیر چرب است به طوری که به پوست خاصیت کششی، صافی و درخشندگی و همچنین تجدید و بازسازی سلول را می دهد.

بنابراین استفاده از آن به عنوان ضد پیری برای حذف چروکها و لکه های پوست، کاهش آثار قابل مشاهده ناشی از آبله مرغان و کشش های پوست نشان داده شده است.

همچنین یک درمان عالی برای سوختگی و ترکها و درمان اگزما، پسوریاسیس یا هر بیماری پوستی است.

روغن آرگان برای مراقبت از پوست فوق العاده است، ایدئال برای درمان آکنه، نشانه های کشش و ناخن های شکننده است.

مخصوصا برای پوست خشک یا بالغ به دلیل سطح بالای اسکالن، مفید است.

روغن طبیعی آرگان از ۲۵ درصد اسکالن تشکیل شده است که پوست قادر به جذب خیلی آسان تر آن نسبت به سایر روغن ها است.

روغن آرگان رادیکال های آزادی را که در اثر قرار گرفتن پوست در نور ماوراء بنفش ساخته میشوند غیر فعال می کند.

در حفاظت از سرطان پوست، جذب سموم محلول در چربی و دفع آنها از بدن کمک می کند. همچنین روغن آرگان مرطوب کننده، تقویت کننده و نرم کننده مو است.

روغن آرگان باعث کاهش سطح کلسترول خون و تحریک گردش خون می شود. هضم غذا را تسهیل می کند و سیستم دفاعی طبیعی بدن را تقویت می کند.

این ویژگی ها به مرمت DNA آسیب دیده ناشی از قرار گرفتن در معرض دود سیگار و دیگر سموم از طریق سم زدایی با افزایش پاسخ ایمنی و ارتباطات سلول به سلول کمک می کند.

روغن آرگان همیشه توسط بربرهای کوه های اطلس در جنوب غرب مراکش به عنوان محافظت کننده در برابر شرایط آب و هوایی سخت و خشن منطقه، بادهای تند و خورشید سوزان مورد استفاده قرارگرفته است.

آنها در طول زندگی خود از روغن آرگان در موارد زیر استفاده می کنند:

• ماساژ نوزادان و کودکان

• درمان لکه های ناشی از آبله مرغان

• درمان اگزما و جوش های غرور جوانی

• نرم کردن پوست زنان باردار با هدف از جلوگیری و از بین بردن پینه حاصل آثار کششی پوست در بدن

• ماساژ مفاصل برای درمان روماتیسم در بزرگسالان

خواص ضد سرطانی روغن آرگان

نتایج حاصل از بررسی های اپیدمیولوژی نشان میدهد که مصرف منظم روزانه روغن خوراکی آرگان پیشگیری از ظهور انواع سرطان های روده بزرگ، سینه، پروستات، پانکراس و لوله گوارش امکان پذیر می سازد.

روغن آرگان به دلیل برخورداری از ترکیبات فرار و ترکیبات فنولی روغن زیتون و به ویژه استرول ها از خواص کیفی ضد سرطانی بالایی برخوردار است.

اثرات آرگان بر عروق قلب

ترکیبات فنولی و استرول ها دارای فعالیت ضد کلسترولی و ضد تریگلیسریدی هستند.

در یک برنامه تغذیه کنترل شده با هدف کنترل چربی خون ۶۰ نفر مرد به مدت دو هفته، ابتدا روزانه با نان برشته آغشته با ۲۵ گرم کره تغذیه شدند.

سپس نیمی از همین گروه را جدا کردند و به جای روغن آرگان کره را جایگزین کردند.

پس از سه هفته آزمایش خون این افراد انجام شد. نتایج نشان داد که در خون مصرف کنندگان آرگان سطح HDL کلسترول (کلسترول خوب) افزایش و میزان تری گلیسرید کاهش یافت.

تولید مواد آرایشی

روغن آرگان به دلیل محتوای فوق العاده بالای امگا۶، اثر ساختاری بر سیالیت غشایی دارد و به عمل اپیدرم پوست کمک می کند.

اسیدهای چرب ضروری پوست را در برابر خشک شدن و از دست دادن خاصیت کششی آن کمک نموده، و مانع چروکیدگی پوست شده و یا آن را به تأخیر می اندازد.

استفاده از روغن آرگان پوست را لطیف تر و نرم تر می کند.

این عمل عليه پیری پوست توسط میزان بسیار بالای توکوفرول گاما تقویت می شود که یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان های بیولوژیک در خنثی سازی رادیکال های آزاد است.

همچنین از اکسیداسیون چربی غشاهای سلولی محافظت می کند که به این ترتیب روند پیری پوست کاهش می یابد.

روغن آرگان نیز می تواند جایگزین خوبی برای کلسترول در لوازم آرایشی، بدون خطر افزایش کلسترول خون باشد. روغن آرگان ترکیب خاص بیوشیمیایی جالبی برای کاربردهای آرایشی دارد.

تأمین علوفه

برگ و میوه آرگان منبع اصلی تأمین علوفه برای گوسفند، بز، گاو و شتر در مناطقی از مراکش است که آرگان به صورت جنگلی رویش دارد.

افراد بومی همچنین از طریق چرای درخت و تعلیف میوه های آن توسط بز و شتر نسبت به برداشت میوه اقدام می کنند.

در این روش پس از تغذیه دام از میوه آرگان، بذر که در داخل هسته سخت قرار گرفته است در بدن حیوان هضم نمی شود و از بدن دفع می گردد.

پس از تعلیف بز توسط بذر آرگان، قسمت گوشتی میوه (پریکارپ) در دستگاه گوارش حیوان هضم می شود اما هسته آن که حاوی بذر است به دلیل پوسته سختش دفع می شود.

سپس هسته ها توسط کشاورزان از فضولات دام برای روغن گیری جمع آوری می شود.

بذرها با کمک چکش سنگی و سنگدان از هسته جدا می گردند و سپس روغن آن ها استخراج می شود.

هسته ها و بقایای دانه ها پس از روغن گیری، در نور خورشید خشک شده و به عنوان خوراک دام مورداستفاده قرار می گیرند، گرچه این نوع خوراک دام باعث کاهش کیفیت شیر می شود.

قسمت گوشتی میوه حاوی ۲۰ درصد قند، ۱۳ درصد سلولز، ۶ درصد پروتئین و ۲ درصد چربی است.

استفاده به عنوان سوخت

چوب سخت، سنگین و با دوام آرگان، زغال و هیزم خوبی را تولید می کند. از پوسته هسته نیز به عنوان سوخت برای پخت و پز استفاده می کنند.

استفاده از چوب و گل ها در ساختمان سازی و تولید عسل چوب سخت آرگان در مراکش به “چوب آهنی” مشهور است و برای ساخت و ساز نیز استفاده می شود.

چوب آرگان، به طرز شگفت انگیزی مقاوم به حمله حشرات چوب خوار است و توسط این آفت از بین نمی رود.

برای قرنها چوب آرگان در صنعت ساختمان و تجاری برای ساخت اثاث منزل در سطح محلی مورداستفاده قرار می گیرد.

زنبورهای عسل اغلب در درختان آرگان لانه می کنند و منبع ارزشمندی از تولید عسل را فراهم می سازند.

کنترل فرسایش

آرگان از فرسایش خاک به ویژه در اراضی که بیش از اندازه مورد چرا قرار می گیرند، محافظت می کند.

ریشه های این درخت نفوذ آب به زمین و پر کردن سفره های آب زیرزمینی را تسهیل نموده و باعث تثبیت شرایط زیست محیطی می شود.

ریشه های درخت آرگان در جستجوی آب، به عمق خاک رشد می کنند که این امر به اتصال خاک و جلوگیری از فرسایش کمک می کند.

این گیاه به صورت بی نظیری موجب حفاظت خاک می شود و به همین دلیل تحت حفاظت یونسکو قرار گرفته است.

احیای اراضی، کشت مخلوط، بادشکن و سایه انداز درخت آرگان نقش اساسی در توازن زیست محیطی دارد.

این گیاه خاک را با ریشه های خود حفظ و حاصلخیزی خاک را تضمین می نماید.

همچنین خاک را از فرسایش، که بخش بزرگی از زمین را تهدید می کند، محافظت می نماید.

علاوه بر این، نفوذ آب و پر شدن آبخوان ها را تسهیل می کند.

جنگل های آرگان در مراکش یک کمربند سبز را تشکیل میدهند که به عنوان یک سپر در برابر پیشرفت بیابان در جنوب این کشور عمل می کنند.

درخت آرگان سایه ارزشمندی برای انسان و دام و همچنین برای حفاظت گیاهان مرتعی از تبخیر و تعرق شدید در آنها که از تماس مستقیم با نور خورشید منجر می شود، فراهم می کند.

گیاهان علفی و مرتعی در سایه درختان آرگان، دور از شرایط شدید نور مستقیم خورشید بهتر رشد می کنند.

درختان آرگان به عنوان فنس و بادشکن در اطراف باغ ها و مزارع می توانند مورداستفاده قرار گیرند.

آرگان می تواند به صورت مخلوط با دیگر گونه های جنگلی یا مثمر دیگر کشت شود.

استخراج روغن از میوه آرگان تولید روغن آرگان و محصولات جانبی آن زنان قوم بربر در مراکش را حفاظت نموده است.

فن های استخراج روغن آرگان بر اساس دانش سنتی که از مادران به دختران خانواده بربر از قرنها پیش منتقل شده است انجام می گیرد.

نتیجه آن به دست آوردن روغن معجزه آسایی است که در سال های اخیر راه خود را در سرتاسر مدیترانه به اروپا و سایر نقاط جهان پیدا کرده است.

آنها بین ماه های ژوئن و اوت، میوه های رسیده را که به زمین افتاده برداشت می کنند.

میوه های جمع آوری شده را برای چند هفته در برابر نور خورشید خشک می کنند.

سپس زنان، میوه را بین دو سنگ شکافته و بذرهای با ارزش غنی از روغن را استخراج می کنند .

هسته میوه آرگان ۱۶ برابر سخت تر از میوه فندق است و کار روغن گیری آن سخت است.

در یک روز کاری یک زن می تواند ۱ تا۱/۵ کیلوگرم دانه را از میوه جدا کند.

از ۱۰۰ کیلوگرم میوه رسیده، ۶۰ کیلوگرم میوه خشک تولید می شود .

از۳۰ کیلوگرم هسته، فقط ۳ کیلوگرم دانه استخراج می شود.

از این ۳ کیلوگرم بذر حدود ۱ لیتر روغن به دست می آید.

دانه های استخراج شده آرگان، با استفاده از یک آسیاب سنگی دستی چرخشی به خمیر تبدیل می شوند.

سپس به خمیر آب اضافه میشود و با دست فشرده و روغن آن را استخراج می کنند. در این فرایند دستی ۷۰ درصد روغن از دانه ها استخراج می شود.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *