آفات انباری خرما {بخش نهایی}

موش های زیان آور:

موش های زیان آور شامل سه گونه و .Rattus rattus L. ،Rattus norvegicus Berkenhout , Musmus musculus T می باشند که علاوه بر تغذیه از محصول باعث انتقال عوامل بیماریزای زیادی به انسان می شوند .

روش های مبارزه

1- پرتودهی

احمد و همکاران (۱۹۸۲-۱۹۷۲) مطالعات وسیعی را در رابطه با اثرات پرتودهی بر روی Ephestia cautella و Oryzacphilus Surinamensis انجام داده اند. در Kgy   ۰/۱۵ تخم هایی را که عمر آنها بین ۱۲-۰ ساعت است از بین می برد. در KGY۰/۱ ،۲۰ روز از پرتودهی باعث مرگ لارو های ۱۳- 0روزه Surinamensis.  O می شود. لارو های سن آخر این آفت حتی در دز بالاتر از KGY۰ / 4 نیز از بین نمی روند و در هر حال حشرات کامل از لاروهای اشعه دیده تحت دز های ۰/ ۱ ، ۰/۲ و KGY 44. ظاهر می شوند. کنترل سريع آلودگی در مرحله لارو نمی تواند با بکارگیری دز های ۰/۳ تا KGY 0/5. انجام شود. حد متوسط کنترل با استفاده از دز 0/6KGY به دست می آید. استفاده از دز های بین ۰/۱ تا KGY۰ / ۲ باعث کشتن لارو ها به ترتیب ۳۰ و ۱۰ روز پس از اجرای نیمار ها می شود. اگر خرما های انباری تنها آلوده به لارو آفت باشند، استفاده از دز KGY۰/۲ برای بر طرف کردن آلودگی کفایت می کند.

٢- بسته بندی مناسب

پلی اتیلن و پلی پروپیلن از جمله مواد قابل انعطافی میباشند که کیفیت مشابهی در بسته بندی خرما دارند. پلی پروپیلن برای جلوگیری از آلودگی مجدد خرما های بسته بندی شده موثرتر از پلی اتیلن است. علاوه بر نوع پوشش میزان ضخامت آن به عنوان عامل مهمی در کنترل آلودگی نقش دارد. ترکیبی از پوشش ها نظیر پلی اتیلن و پلی پروپیلن یا پلی استر و پلی پروپیلن نیز قابل استفاده است. 

3-استفاده از فرمون ها

استفاده از فرمون ها یکی از روش های نوین کنترل حشرات آفت های انباری می باشد. کاربرد این ترکیبات در برنامه های بهداشت انبار از اهمیت خاصی برخوردار است. در شرایط انبار می توان در ساعات خاصی از شب با روز برای کنترل حشرات استفاده نمود. داشتن اطلاعات در رابطه با ساعات خاص فعالیت حشرات  انباری در افزایش کارایی فرمون ها از اهمیت خاصی برخوردار است. بسیاری از فرمون های آفت های انباری خرما شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است.

4-تیمار حرارتی:

در تیمار گرمایی عامل مهم دما و رطوبت نسبی هواست. هر چه رطوبت بیشتر باشد، بدلیل هدایت گرمایی بهتر زمان لازم برای افزایش دما کمتر می شود. رطوبت ۷۰ درصد برای این منظور مناسب است. تیمار گرمایی به دو صورت در شرایط خط انجام می شود. این روش بیشتر در مورد خرما های بسته بندی شده و در اندازه های کوچک بکار می رود. منابعی که به طور عملی از این روش برای از بین بردن کلیه مراحل رشدی حشرات استفاده کرده اند دمای 54 درجه سانتی گراد به مدت دو ساعت، دمای 60 درجه سانتی گراد به مدت ۳۰ دقیقه و دمای ۷۱ درجه سانتی گراد به مدت ۲۰ دقیقه را مورد استفاده قرار داده اند، البته دماهای بالاتر از ۷۰ درجه سانتی گراد ممکن است باعث ایجاد تغییرات شیمیایی و تیره شدن پوست میوه شود.

5- سرمادهی

هدف اصلی از نگهداری محصولات در سردخانه ها نگهداری محصول برای بلند مدت، توقف با به تعویق انداختن فعالیت های شیمیایی و بیولوژیکی و کاهش فعالیت های میکروبی و حشرات است. مقدار کاهش فعالیت این عوامل به سه عامل بستگی دارد که شامل: خصوصیات توارثی خرما، میکروب، حشره، مقدار رطوبت مواد خام ودما میباشد. در خرما های با رطوبت کمتر از ۲۶ درصد فعالیت میکروارگانیسم ها به صفر می رسد. حشرات در دما های زیر 4 درجه سانتی گراد هیچگونه فعالیتی ندارند ولی در این دما ها حشرات از بین نخواهند رفت.

6- بهداشت انبار

انبار به هر شکلی که ساخته شود، چنانچه تدابیر بهداشتی در آن رعایت نشود محصول نگهداری شده مورد آسیب فراوان قرار خواهد گرفت. اکثر بازرگانان در نگهداری محصول خرما از یک برنامه صحیح پیروی نکرده، تدابیر بهداشتی را رعایت نمی کنند. در نتیجه حشرات، کنه ها، میکروارگانیسم ها و موش ها به سرعت تکثیر یافته، محصول را مورد حمله قرار می دهند و آن را فاسد می کنند. برعکس، در انبار هایی که با مدیریت صحیح و رعایت مقررات بهداشتی اداره می شوند میزان خسارت کمی و کیفی به حداقل می رسد. برای جلوگیری از فساد خرما در انبار رعایت بعضی از نکات ضروری است که مهمترین آنها بشرح زیر است:

  •  انبار باید در محل مناسب ساخته شده باشد.
  •  سقف انبار سالم و بدون منفذ و سوراخ باشد.
  •  دیوار ها فاقد هرگونه شکاف و درز بوده، از بتون ساخته شده
  • دیوار ها فاقد هرگونه شکاف و درز بوده، از بتون ساخته شده باشند.
  • کف انبار باید غير قابل نفوذ باشد و رطوبت و آب نتواندبه محصول انبار شده نفوذ کند.
  • انبار باید تمیز نگهداری شود.
  • کلیه نقاله ها و وسایل انتقال خرما به انبار با دقت تمیز شوند.
  • انبار قابل سمپاشی و ضد عفونی بوده، رنگ دیوار ها سفید باشد.
  • خرما های تحویل شده به انبار باید سالم، فاقد هرگونه رنگ پریدگی و خشک و تمیز باشند.
  • بلافاصله پس از ورود خرما به انبار باید درصد رطوبت را اندازه گیری و همراه با ویژگی های دیگر در دفتر انبار ثبت نمود.
  • کلیه پنجره ها و منافذ انبار باید دارای توری غیر قابل نفوذ به حشرات باشند.
  • محل قرار دادن خرما ها در انبار باید از کف انبار فاصله داشته باشد.

7-مبارزه شیمیایی

– ضدعفونی موضعی:

ضدعفونی موضعی عبارت است از ضد عفونی قسمتی از یک انبار که آلوده به آفت می باشد. گاهی ممکن است در یک انبار نگهداری میوه های گرمسیری یکی از قسمت ها با اتاقک ها آلوده به آفت ها و یا بیماری های پس از برداشت باشد. در چنین شرایطی جهت ریشه کنی آفت مزبور و جلوگیری از سرایت آن به سایر نواحی انبار تنها سلول با اتاقک آلوده را ضدعفونی می کنند. این عمل به طور معمول در پایان کار روزانه در شب و یا در پایان هفته که رفت و آمد به داخل انبار متوقف می شود، انجام می شود.

 

– ضد عفونی و تدخين انبار:

تا زمانی که انبار های نگهداری خرما به طور کامل مسدود نشده باشند، ضدعفونی کردن آنها کار مشکل و بی نتیجه ای می باشد. انبار های خالی را پس از تمیز کردن با مالاتیون یا د.د. واب وبا اکتیلیک ۵۰درصد سم پاشی می شود. گاهی نیز از آیروسل پیرترین و با لیندین و سایر حشره کش ها استفاده می شود.

– تدخین خرما های بسته بندی شده:

در این روش بسته های خرما را روی صفحه چرخانی که در زیر آن دستگاه پخش کننده گاز وجود دارد، عبور می دهند و در نتیجه گاز های فرمیات دتیل، برمومتیل، دی برومتان، استات دتیل، دایزوپروپیل، فرميات، اکریلونیتریل مخلوط بانتراکلر وردی کربن محتوی بسته های خرما را به طور خودکار ضد عفونی می کند. در سال های اخیر اکسید پروپیلن و اکسیددی اتیل برای ضدعفونی میوه های خشک بسته بندی شده توصیه گردیده است. در ایران نیز تأسيسات لازم برای این روش ضدعفونی در ایستگا های قرنطینه بندر عباس و جلفا وجود دارد. از سال ۱۳۵۰شرکت ضدعفونی خوزستان نیز مجهز به دستگاه های ضد عفونی تخلیه ای جهت صادرات خرما، در خرمشهر شده است.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *