کنترل علف هرز در نخلستان

مسئله ی علف هرز موضوعی بوده که همیشه کشاورزان را درگیر مشکلاتی نموده است.

برای آشنایی بیشتر با این موضوع با وبلاگ شرکت خرما کریستال همراه باشید .

کشاورزان همواره در طول تاریخ با علف هرز در حال مبارزه بوده اند و در این راه به پیشرفت های قابل ملاحظه ای دست یافته اند.

بشر مبارزه با علف های هرز را از طریق دست و با استفاده از حیوانات اهلی شروع نمود و در حال حاضر این راه از طریق مکانیکی و شیمیایی ادامه می یابد.

پیشرفت های به دست آمده برای مبارزه با علف های هرز همواره با پیشرفت های بشر در به کارگیری انرژی های مختلف همراه بوده و در این مسیر ابتدا از نیروی انسانی و حیوانات اهلی استفاده شد و به تدریج انرژی های فسیلی جایگزین

آن ها گردید.

در حال حاضر کشاورزان چهار روش برای مبارزه با علف هرز در پیش رو دارند که عبارتند از روش های زراعی، بیولوژیکی، مکانیکی و شیمیایی از بین این چهار روش، روش شیمیایی از همه رایج تر شده و امروزه افزایش وابستگی به علف کش

ها باعث بروز مشکلاتی از قبیل مقاومت علف های هرز به علف کشها و آلودگی آب و خاک به سموم شده است.

اگر در مسیر مبارزه با علف هرز حرکت کنیم به سوی گسترش بیشتر علف کش های انتخابی و تولید گیاهان مقاوم به علف کشها پیش خواهیم رفت و به دنبال روش هایی برای تداوم تک کشتی خواهیم بود.

روش جای گزینی برای جلوگیری از مشکلات ناشی از مصرف بی رویه علف کش ها روش مدیریت علفهای هرز است. در این روش پایداری تولید بین حرکت در جهت سود بیشتر و اثرات سو کمتر مد نظر است و به جای مبارزه با علف هرز باید

آن را مدیریت کرد.

مدیریت و کنترل به موقع علف های هرز می تواند سبب افزایش رشد و عملکرد نخلهای خرما گردد.

همچنین با توجه به محدودیتهای آب و مواد غذایی، با کنترل علفهای هرز مهم از قبيل حلفه، مرغ، سوروف، تاج خروس، او یارسلام، سلمه تره، خارشتر و کهورک می توان در مصرف آب و کود صرفه جویی نمود.

بعضی از آفات و بیماری های گیاهی نیز با از بین رفتن اکثر علفهای هرز میزبان از بین می روند و کنترل می شوند.

با تلفیق روش های کنترل غیرشیمیایی علفهای هرز، که مجموعه ای از روشهای ارزان قیمت و در راستای برنامه های اقتصادی، کشاورزی پایدار و مدیریت کنترل انبوهی آفات می باشد، می توان مصرف بی رویه سموم را کاهش و از

مشکلات زیست محیطی آن ها به میزان قابل توجهی جلوگیری کرد.

علف های هرز

علف های هرز به گروهی از گیاهان اطلاق می شود که بر خلاف میل ظاهری در مزرعه یا باغ رشد می کنند، و در نتیجه رقابتی که با گیاه اصلی دارند خسارات جدی به عملکرد محصول وارد می سازند. البته دامنه خسارات غير مستقيم علف

های هرز بسیار وسیع تر از خسارات مستقیمی است که به عملکرد وارد می کنند.

علف های هرز حلفه، مرغ، نی، سوروفه اویار سلام. کهورک، خارشتر، قیاق، تاج خروس، شیرین بیان، پیچک صحرایی و سلمه تره از مهم ترین علفهای هرز دائمی و غیردائمی نخلستان های خرما به شمار میروند؛ به طوری که میزان آلودگی

حلفه در سرتاسر جهان بیش از ۵۰۰ میلیون هکتار تخمین زده شده است که ۲۰۰ میلیون هکتار آن در آسیا وجود دارد.

اگرچه تا کنون برآورد دقیقی از میزان خسارت علف های هرز در کشور انجام نگرفته است؛ ولی گزارشات پراکنده نشان می دهد که مهم ترین علف های هرز در نخلستان ها و باغ های برخی از مناطق خرماخیز مانند خوزستان از

طريق رقابت با نخل خرما برای جذب آب و مواد غذایی خسارت قابل توجهی به محصول وارد می سازند.

تفاوتی که بین خسارات علف های هرز با سایر آفات و بیماری ها وجود دارد، این است که خسارت علف های هرز به صورت پنهان و بدون آسیب های ظاهری یا علائم مشخص بر روی گیاه می باشد

. بنابراین خسارت وارده در ابتدا کم اهمیت جلوه نموده و حساسیت مدیریت و کنترل کاهش می یابد.

در صورتی که شواهد، حاکی از این مسئله است که مجموع خسارات مستقیم و غیر مستقیم ناشی از علف های هرز بسیار بیش تر از سایر آفات یا بیماری های گیاهی است.

برخی اعتقاد دارند علف های هرز جزیی از اکولوژی زیستی هستند؛ لذا شیوه کنترل یا مبارزه با آن ها باید به طریقی انتخاب گردد تا ضمن کاهش خسارات، حداقل آسیب های زیستی به محیط اطراف وارد آید.

انتخاب مناسب ترین روش کنترل یا مبارزه به تجارب محلی، وجود نیروی انسانی امکانات، تجهیزات و وجود انواع علف کش ها بستگی دارد.

در حال حاضر کاربرد شیوه های زراعی، مکانیکی، بیولوژیکی و استفاده از سموم شیمیایی مهم ترین شیوه های کنترل علف های هرز می باشند.

کنترل زراعی

تناوب زراعی یا تعویض کشت میانه کاری بین نخیلات در فصول مختلف سبب بهم خوردن سیکل زندگی و کنترل علف های هرز می گردد.

استفاده از کود سبز یعنی کاشت گیاهان خانواده بقولات مانند شبدر و برگشت آن ها به خاک علاوه بر تقویت خاک نخلستان تا حدود زیادی علف های هرز را کنترل می نماید.

کاشت گیاهان پوششی که در زمان کوتاهی سطح خاک نخلستان را پر می کنند نیز از دیگر شیوه های کنترل زراعی علف های هرز می باشد.

کنترل مکانیکی

کنترل مکانیکی علف های هرز نخلستان ها به وسیله شخم و دیسک بین ردیف ها به نحوی که آسیبی به ریشه های نخل وارد نسازد، کولتیوارتور زدن اطراف نخل ها، وجین دستی و یا سوزاندن علف های هرز انجام می گردد.

در انتخاب این شیوه بایستی به یک ساله یا چند ساله بودن علف های هرزه داشتن ریزوم، مرحله رشد و تراکم علف های هرز توجه نمود.

استفاده از این شیوه برای کنترل علف های هرز یک ساله ای که در مرحله قبل از گل دهی می باشند، بسیار موثر است.

استفاده به تنهایی از شخم و دیسک برای کنترل علف های هرزی که به بذر نشسته باشند یا دارای ریزوم باشند؛ نه تنها مفید نخواهد بود، بلکه شرایط گسترش آن ها را نیز فراهم می آورد.

کنترل بیولوژیکی

در این روش معمولا از یک حشره برای کنترل و مبارزه با علف های هرز استفاده می کنند.

حشره بایستی به طور اختصاصی روی میزبان زندگی کند و ضمن بی خطر بودن عدم تغییر میزبان آن به اثبات رسیده باشد.

همچنین می توانید برای آشنایی بیشتر با خرما کبکاب ، خرما پیارم ، خرما ربی و خرما شاهانی روی آن ها کلیک نمائید.

علی رغم مزایای فراوان به سبب وجود محدودیت این شیوه کم تر مورد استفاده قرار گرفته است.

البته چرای مستقیم توسط دام ها متداول ترین نوع مبارزه بیولوژیک در نخلستان ها است که توصیه می شود قبل از بذردهی علف های هرز انجام پذیرد.

کنترل شیمیایی

در این روش از سموم شیمیایی برای از بین بردن یا کم کردن رشد علف های هرز استفاده می کنند. 

استفاده از علف کشها در مقایسه با سایر روش های کنترل معمولا سریع تر و مقرون به صرفه تر است؛ ولی آلودگی محیط زیست و مواد غذایی را به دنبال دارد.

می توانید قیمت به روز خرما را از کارشناسان ما جویا شوید . 

علف کش ها را بر اساس زمان مصرف یا ساختمان شیمیایی آن ها به انواع مختلف خاک کاربرد پیش رویشی، پس رویشی، تماسی یا سیستمتیک، اختصاصی یا عمومی تقسیم بندی می نمایند.

کنترل تلفیقی

کنترل تلفیقی، مجموعه ای از روش های ارزان قیمت از نظر اقتصادی و در راستای برنامه های کشاورزی پایدار و مدیریت کنترل انبوهی آفات( 1PM) با هدف کاهش مصرف سموم شیمیایی بوده و از نقطه نظر اکولوژیکی سازگار، از نظر

اقتصادی پویا و از نظر اجتماعی نیز پذیرفتنی است.

می توان با جایگزین نمودن روش های غیر شیمیایی نظیر مالچ برگ نخل خرما، عملیات شخم، میانه کاری با گیاهان علوفه ای و سبزی و صیفی تراکم علف های هرز را کاهش داد و از مصرف بی رویه سموم و مشکلات زیست محیطی به

میزان قابل توجهی جلوگیری کرد. در واقع ارزان ترین و کاربردی ترین روش برای کنترل علف های هرز محسوب می گردد.

مدیریت علف های هرز

با علف های هرز شامل پیش گیری، کنترل یا ریشه کنی به صورت تلفیقی با هدف ترکیب روش های مختلف برای کاهش سطح اقتصادی خسارت و حداقل استفاده از سموم شیمیایی توصیه می گردد.

لذا در مرحله اول برای جلوگیری از مشکلات ناشی از وجود و هجوم علف های هرز و کاهش مصرف بی رویه علف کش ها، مدیریت و کنترل تلفیقی علف های هرز به جای مبارزه با آن ها توصیه می گردد.

در مدیریت علف های هرز با شناخت چرخه زندگی علف های هرز در تناوب های مختلف زراعی طی یک دوره نه فقط یک سال، مؤثرترین راهکار انتخاب می شود و علف های هرز مدیریت می گردند.

از این دیدگاه علف های هرزی که در نخلستان ها رشد می کنند

. به دو دسته یک ساله و چند ساله تقسیم می شوند که هر دسته به شیوه خاصی باید مدیریت شوند.

مدیریت علف های هرز یک ساله

علف های هرز یک ساله ای که در بهار یا پائیز رشد می کنند، به طور عموم فاقد ریشه عمیق می باشند.

در رقابت برای جذب آب و مواد غذایی نیز خطر عمده ای ندارند و در برخی حالات وجود علف های هرز یک ساله در ماههای گرم تابستان به صورت پوششی عمل نموده، مانع تابش مستقیم نور خورشید به فضای بین نخل ها می گردد و در نتیجه سبب کاهش تبخیر از سطح خاک می شوند.

از طرفی موجب تعدیل شرایط رطوبتی نخلستان می شوند که برای کاهش خسارت عارضه خشکیدگی خوشه خرما بسیار ضروری است.

البته وجود علف هرز یک ساله وقتی مصداق پیدا می کند که به دلایلی کشت بین فواصل نخل ها یا در اصطلاح میانه کاری انجام نشود.

همچنین می توانید برای خرید خرما روی لینک خرید خرما کلیک نمائید . 

میانه کاری مهمترین شیوه مبارزه با علف های هرز نخلستان می باشد، زیرا ضمن کنترل علف های هرز مزایای بسیار زیادی از قبیل تقویت و حاصلخیزی خاک، کاهش خسارت برخی آفات و بیماری ها مانند انواع سوسکهای چوب خوار،

زنجرک، کنه تارتن و افزایش درآمد نخل داران می گردد.

میانه کاری در تمام طول دوره عمر نخلستان از زمان احداث که نخلها جوان هستند و تولیدی ندارند تا زمانی که نخل تولید اقتصادی خود را حفظ نماید، قابل توصیه می باشد.

مدیریت علف های هرز چند ساله

علف های هرز چند ساله معمولا دارای ریشه قوی عمقی بوده و علاوه بر مصرف آب و مواد غذایی به سبب تراکمی که در اطراف و فاصله بین نخل ها ایجاد می کنند، مانع انجام عملیات به زراعی می گردند.

بی توجهی به نخلستان، عدم انجام میانه کاری و انجام ندادن عملیات شخم، دیسک و عدم كولتيوارتور زدن اطراف نخل سبب تثبیت علف های هرز چندساله دائمی می شود.

لذا مدیریت و کنترل آن ها قدری پیچیده تر است.

به عنوان مثال در نخلستان های مناطق جنگی که چند سالی به حال خود رها بوده و امکان هیچ گونه عملیات داشتی وجود نداشت، هجوم علف های هرز خطرناکی مثل نی به قدری زیاد بود که حتی تردد کارگران در نخلستان نیز به سختی

انجام می گرفت.

در چنین حالتی علاوه بر خسارت ناشی از رقابت علفهای هرز با نخیلات و کاهش عملکرد، وجود علف های هرز متراکم در سطح نخلستان جایگاه مناسبی برای بروز و ظهور برخی آفات می باشد که تشدید کننده خسارت نیز می باشند.

برای مدیریت علف های هرز این گونه تخیلات بایستی از شیوه های مبارزه و کنترل تلفیقی با برنامه ریزی زمان بندی شده استفاده کرد.

اثر شخم بر روی علف های هرز در نخلستان

توصیه می شود در ابتدا با استفاده از شیوه های مکانیکی حتی المقدور تراکم علف های هرز را کاهش داد.

به نحوی که امکان تردد ماشین آلات به خوبی فراهم گردد.

سپس همزمان با رشد مجدد و مطابق با حداکثر سرعت رشد خالص علفهای هرز با استفاده از علف کش های سیستمیک و ترجیحا اختصاصی، زمینه و امکان نفوذ هرچه بیش تر علف کش به اندام های زیر زمینی علف های هرزی که طی

سال ها تثبیت شده اند را فراهم نمود.

بسته به میزان تثبیت و ذخایر ریشه علف های هرز، شاید لازم باشد که برش علف هرز و عملیات سم پاشی چندین نوبت تکرار تا در اصطلاح با استفاده از شیوه خسته کردن ذخایر ریشه به حداقل ممکن کاهش یابد.

بعد از اطمینان از تضعیف حداکثری اندام های زیرزمینی و کاهش تراکم علف های هرز به حداقل ممکن، اقدام به شخم عمیق یا ترجیحا پابیل توسط بیل های مخصوصی که ریشه را از عمق جدا کرده و به سطح خاک می آورد، نموده و پس از

جمع آوری بقایا با استفاده از روش میانه کاری محصولاتی مانند یونجه، شبدر، سورگوم علوفه ای و سبزیجات برگی که به طور مرتب چین برداری می شوند، برنامه مدیریت کنترل علف های هرز را تا زمانی ادامه داد که باقی مانده اندام های

زیرزمینی نیز از بین برود.

پس از این می توان اقدام به کاشت سایر محصولات وجینی یا صیفی جات نمود.

در هر حال مدیریت علف های هرز در نخلستان های آلوده نیازمند به برنامه طولانی مدت و مستمر می باشد.

زیرا با توجه به وجود زمینه بروز و ظهور مجدد علف های هرز هرگونه توقف یا تأخیر در برنامه مبارزه منجر به رویش دوباره علف های هرز می گردد و اقدامات قبلی را نیز خنثی خواهد نمود.

توصیه کلی

 با کاربرد صحیح و به موقع روش های کنترل تلفیقی، مکانیکی، زراعی و شیمیایی علیه علفهای هرزه علاوه بر کاهش هزینه های کنترل آفات و بیماری ها موجب افزایش بهره وری عملیات داشت و مدیریت به زراعی در نخلستان خواهیم شد.

جهت دستیابی به مدیریت پایدار علفهای هرز کار برد دامنه ای از تکنیک های کنترل اعم از فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی بدون بها دادن به مدیریت تلفیقی (ntegrated management]) کارساز نخواهد بود.

کنترل بیولوژیکی، فیزیکی و زراعي علفهای هرز در کنار کنترل شیمیایی راه های مناسبی جهت رسیدن به این هدف خواهند بود.

در مدیریت تلفیقی علف های هرز اصراری بر استفاده توام و مداوم چهار روش فوق نیست بلکه یک مدیر باید بسته به شرایط، ترکیبی از این روش ها را به کار ببندد.

بنابر این مدیریت پایدار علفهای هرز عبارتست از ایجاد نوعی تغییر بیولوژیکی و تلفیقی از روش های فیزیکی کنترل و استفاده از سموم علف کش ، تنها هنگامی که این مواد با شرایط محیطی منطبق بوده و از نظر اقتصادی نیز مصرف آنها

ضروری باشد.

در این ارتباط موثر واقع شدن روش یا روشهای مورد استفاده مستلزم سازگاری کامل آنها با محیط، موفق بودن در عمل، زمان مناسب اجرا و آگاهی از روابط پویای بین گیاه زراعی، علف هرز و محیط آنها خواهد بود.

بنابر این تفکر و برخورداری از اطلاعات زیاد، لازمه کنترل پایدار علف های هرز است. مدل های کنترل علفهای هرز قابلیت های متفاوتی دارند و در سه گروه تعیین دوره بحرانی خسارت علف های هرزه نحوه استفاده و زمان مصرف علف کش ها

و اقتصاد زیستی طبقه بندی می گردد.

در مدیریت تلفیقی مفهوم آستانه خسارت و توانایی تخمین یک اصل مهم مدیریتی محسوب می شود.

آستانه خسارت تراکمی از علف هرز است که بتواند موجب خسارت اقتصادی شود.

یعنی سود حاصل از کنترل آن بیش از هزینه لازم برای مبارزه با آن باشد. به دلیل تاثیر بسیار زیاد عوامل زراعی و آب و هوایی، مرحله نموی گیاه و وجود آفات و بیماریها آستانه خسارت ثابت نخواهد بود.

توسعه دانش بشری در زمینه های شناخت دقیق گونه های گیاهی هرزه سیکل زندگی روشهای تکثیر و پراکنش، خواب بذر، شناخت دوره بحرانی خسارت، قرنطینه ، تحقیقات منطقه ای و نظارت بر حسن اجرای روش های کنترل و آگاهی از

عواقب اقتصادی ناشی از بکارگیری روش های غیر صحیح مبارزه در جهت رسیدن به مدیریت پایدار یاری خواهند کرد.

نهایتا می توان نتیجه گرفت که به منظور بهبود استراتژی مدیریت تلفیقی و کنترل علف های هرز شناخت بیولوژی و اکولوژی آنها حائز اهمیت است.

کنترل علف های هرز یک پدیده مداوم بوده و نیاز به پیش بینی روش های جدید و برنامه ریزی های ممتد دارد. که بر اثر کار روی اکولوژی و بیولوژیکی گونه به گونه و تقابل آنها با اکوسیستم حاصل می شود. هدف برای مدیریت تلفیقی این

است که آنها را ضعیف تر و کمتر کنیم.